Są ludzie po których znika ślad.

Wychodzą z domu do pracy, do osiedlowego sklepiku po gazetę czy bułki, do szkoły, tylko wyrzucić śmieci. Zostawiają niedopitą herbatę w kubku na kuchennym stole, niepościelone łóżko, opuszczane w pośpiechu, żeby zdążyć na autobus, zimową kurtkę na wieszaku, włączony telewizor. Mijają sekundy, minuty, później godziny, dni, tygodnie, lata, a oni wciąż nie wracają…

W latach 2013-2017 liczba osób zaginionych w Polsce sięgała rekordowych wyników, oscylowała bowiem w granicach 20 tysięcy zaginionych osób rocznie. Każdego dnia znikają dzieci, nastolatki, osoby w średnim wieku, a także osoby starsze, często z postępującą starczą demencją. Powody zaginięć bywają bardzo różne. Począwszy od porwań rodzicielskich, do których dochodzi wtedy, kiedy jeden z rodziców bez zgody i wiedzy drugiego postanawia zabrać dziecko, a skończywszy na popełnieniu przez zaginioną osobę samobójstwa. Wśród przyczyn zaginięć nastolatków często pojawia się motyw ucieczki z ośrodka socjoterapeutycznego lub domu. Wiele ze zgłoszonych zaginięć szybko udaje się rozwiązać, niektóre jednak ciągną się latami i nie przynoszą żadnych odpowiedzi na mnożące się z każdym dniem pytania.

Teraz, w czasie przygotowań do rodzinnych obchodów świąt Bożego Narodzenia, rodziny osób zaginionym szczególnie dotyka brak bliskiej sercu osoby lub, co w przypadku zaginięć bardzo pospolite, brak jakiejkolwiek wiedzy o losie danej osoby.

            Statystyki nie kłamią

            Z badań statystycznych wynika, że w roku 2011 liczba osób zaginionych wynosiła w Polsce 15 616 osób, natomiast w roku 2014 wzrosła aż do 20 845 osób. Zgodnie ze stanem na dzień 24.01.2018 roku, Fundacja ITAKA odnotowała 779 zgłoszeń zaginięć, z czego aż 562 przypadki to zaginięcia mężczyzn. Co alarmujące, najwięcej zgłoszonych zaginięć to zaginięcia Polaków poza granicami kraju. Na dzień 24.01.2018 roku odnotowano ich aż 243. Najwięcej zaginięć w Polsce miało miejsce w województwie mazowieckim (30 kobiet i 65 mężczyzn) i śląskim (20 kobiet i 46 mężczyzn). Najmniej natomiast w województwie świętokrzyskim (1 kobieta i 3 mężczyzn). Jak przekonuje policja, większość zaginięć, które zgłoszone zostają na komisariatach, udaje się rozwiązać do 14 dni od zaginięcia osoby dorosłej. W przypadku dzieci czas ten wynosi 7 dni.

            Dlaczego?

            Przyczyny zaginięć zazwyczaj mają charakter indywidualny. Bardzo często powiązane są one z wiekiem zaginionej osoby i jej aktualną sytuacją życiową lub ogólnym stanem psychofizycznym. Osoby młode i w średnim wieku często świadomie decydują się na zmianę dotychczasowego życia, które nie jest zgodne z ich wizją świata, standardami, oczekiwaniami, które przerosło ich i pogrążyło w problemach finansowych czy emocjonalnych. W efekcie postanawiają wszystko zostawić i rozpocząć od nowa. Decydują się na zerwanie kontaktów z dotychczasowym otoczeniem i rodziną. Często takim praktykom towarzyszy wyjazd za granicę. Pozwala to ukryć się w tłumie zupełnie obcych ludzi i zapomnieć o tym, od czego chciało się uciec. Niektórzy sprawnie znajdują nową pracę i  powoli stają na nogi, innym zdarza się kończyć na dworcach autobusowych lub w miejskich noclegowniach jako bezdomni. Jeszcze inni trafiają na fałszywych pośredników pracy, nieuczciwych ludzi, którzy chcą ich wykorzystać.

            Wśród najczęściej wymienianych przyczyn zaginięć osób młodych wspomina się o chorobach psychicznych, które we współczesnych nam czasach są wręcz plagą ludzkości. Depresja, zaburzenia osobowości, schizofrenia, choroba afektywna dwubiegunowa. Wśród osób starszych natomiast mówi się o wylewach, demencji, chorobie Alzheimera.  Zdarzają się również wypadki losowe, wskutek których pokrzywdzona osoba traci pamięć i nie jest w stanie poinformować jak się nazywa i skąd pochodzi.

            Małe dzieci wymagają ciągłej uwagi ze strony rodzica i to właśnie brak tej uwagi jest najczęstszą przyczyną ich zaginięć. Kilkulatki nie odróżniają jeszcze wyraźnie dobra od zła, nie są zdolne do samodzielnej obrony i kiedy się zgubią – nie potrafią trafić z powrotem do swojego domu. Łatwo może w takiej sytuacji dojść do uprowadzenia, pedofilii, a nawet morderstwa. Młodzież jest już zdecydowanie bardziej świadoma i zazwyczaj sama decyduje o oddaleniu się z miejsca zamieszkania – ucieczce. Powody ucieczki bywają zaskakujące. Może to być kłótnia z rodzicem, oceny w szkole, relacja z rówieśnikami. Najczęściej młody człowiek decyduje się na ucieczkę, kiedy problem, z którym się zmaga, przerasta go. Najnowsze dane są alarmujące. Mówią o coraz młodszych dzieciach, uciekających z domów, które czując się odtrącone, nieakceptowane, niezrozumiane przez rówieśników czy rodzinę coraz częściej próbują popełnić samobójstwo.  

            Bywają jednak zaginięcia, na które osoba zaginiona nie ma żadnego wpływu. Należą do nich uprowadzenia, handel ludźmi, morderstwo.

            Być solą w oku

         Niektórzy od wielu lat wyczekują wieści od bliskiej osoby, która pozostaje zaginioną. Nie wiedzą, dlaczego zniknęła. Zastanawiają się czy odeszła sama, czy ktoś ją do tego zmusił. Czy w ogóle jeszcze żyje. Pamiętają barwę jej głosu, specyficzny uśmiech. Zostawiają ubrania, torebkę, książki i zeszyty, szczoteczkę do zębów i grzebień, wierząc, że pewnego dnia ich córka, syn, mąż, matka, kuzynka czy przyjaciółka, wróci i znowu będzie ich potrzebowała. Wiele rodzin osób zaginionych zgodnie powtarza, że lepiej jest poznać najgorszą prawdę, odnaleźć szczątki zaginionej osoby, żeby móc godnie ją pochować i palić znicze na jej grobie, niż żyć w ciągłej niepewności, bezsilności, oczekiwaniu. 

            Zaginięcie to nie tylko dramat jednej osoby i  jej rodziny, ale ogólnokrajowy problem społeczny, o którym nie usłyszymy w radio czy telewizji. Dlatego warto pisać o tym w mediach społecznościowych i przypominać twarze tych, których powrotu do domu codziennie ktoś oczekuje.

Bazę osób zaginionych możesz przejrzeć na stronie Fundacji ITAKA - bezpośredni link 

Tekst: Danuta Pałęga
Materiały źródłowe: statystyka.policja.pl, itaka.org.pl